Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

prof. dr hab. Jakub Niedźwiedź

prof. dr hab. Jakub Niedźwiedź

Kierownik Katedry Historii Literatury Staropolskiej na Wydziale Polonistyki UJ. Członek Accademia Abrosiana (Mediolan, Włochy) oraz redakcji „Rocznika Lituanistycznego” (IH PAN).

Główne zainteresowania naukowe: literatura Wielkiego Księstwa Litewskiego, historia kartografii, użycie pisma w Rzeczypospolitej XVI–XVIII w., studia kobiece, badania postzależnościowe, krytyka genetyczna.


ORCID: https://orcid.org/0000-0003-4472-8151

Wybrane publikacje

Książki

Literacy in Medieval and Early Modern Vilnius. Forms of Writing and Rhetorical Spaces in the City, Brepols 2023 (Utrecht Studies in Medieval Literacy, vol. 55)

Poeta i mapa. Jan Kochanowski a kartografia XVI wieku, Kraków: Wydawnictwo UJ, 2019.

Dwa kazania wygłoszone po śmierci Katarzyny Habsburżanki i Zygmunta III Wazy, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Sub Lupa, 2016.

Kultura literacka Wilna (1323–1655). Retoryczna organizacja miasta, Kraków, Universitas, 2012.

Mikołaj Mieleszko, Emblematy, wyd. i oprac. Radosław Grześkowiak, Jakub Niedźwiedź, Warszawa, Neriton, 2010.

Nieśmiertelne teatra sławy. Teoria i praktyka twórczości panegirycznej na Litwie w XVII-XVIII w., Kraków, Księgarnia Akademicka, 2003.

Szesnastowieczne epitalamium łacińskie w Polsce, przekł. Mieczysław Brożek, wstęp, redakcja i komentarze Jakub Niedźwiedź, Kraków, Księgarnia Akademicka, 1999.

 

Artykuły

  1. Jagiellonian Epithalamia and New Geographical Knowledge, “Zeitschrift für Slavische Philologie”, 76, 2 (2020), s. 339–370.
  2. Poetic Mapping of the Polish Crown at the Turn of the 16th and 17th Centuries and Its Relation to Cartographic Imitation in Renaissance Poetry, in: Essays on the spread of humanistic and Renaissance literary civilization in the Slavic World (15th–17th centu-ry), ed. G. Siedina, Firenze: Florence University Press, 2020, s. 117–136.
  3. Mercator’s Lithuanian-Russian Borderlands: Russiae pars amplificata (1595) and its Polish Sources, „Imago Mundi”, 2019, 2, s. 151–172.
  4. A Lithuanian Nobleman’s Mapping of Poland: The Itinerary of a Peregrination by Stanisław Samuel Szemiot (1680), w: Social and Cultural Relations in the Grand Duchy of Lithuania. Microhistories, ed. R. Butterwick, W. Pawlikowska, New York-London: Routledge, 2019, s. 205–216.
  5. Multiscripturality in the Grand Duchy of Lithuania: New Research Approaches, transl. D.A. Frick, „East European Politics and Societies and Cultures”, 33, 2019, s. 3–16.
  6. Where We Are in Europe? Two Literary Maps of the Continent in Renaissance Epic Poetry (Luís Vaz de Camões and Maciej Stryjkowski), „Studi Slavistici”, 15, 2018, 2, s. 39–54.
  7. The Theory of Poesis Artificiosa in the Grand Duchy of Lithuania (1660–1760), przeł. Kaja Szymańska, w: Poesis Artificiosa. Between Theory and Practice, ed. Agnieszka Borysowska, Barbara, Milewska-Waźbińska, Frankfurt am Main, Peter Lang GmbH, 2013 (Neo-Latin Studies, vol. 2), pp. 169–191. ISBN 978-3- 3I-64369-3.
  8. Raport of Research in the Latvian Academic Library and the Latvian National Library in Riga, 2005, w: Krzysztof Zajas, Absent Culture. The Case of Polish Livonia, Frankfurt am Main, Peter Lang GmbH, 2013, s. 377–389.
  9. Cyrillic and Latin Script in Late Medieval Vilnius, w: Uses of the Written Word in Medieval Towns. Medieval Urban Literacy II, ed. M. Mostert, A. Adamska, Brepols Publishers, Turnhout 2014, s. 99–116.
  10. How did Virgil help forge Lithuanian identity in the sixteenth century? w: Latinitas in the Polish Crown and the Grand Duchy of Lithuania. Its Impact on the Development of Identities, ed. Giovanna Siedina, Marcello Garzaniti, Firenze University Press, Florence, 2014, s. 33–46.
  11. Humanistyczna mapa Europy Jana Kochanowskiego (Pieśń 24 Ksiąg wtórych), w: Literatura renesansowa w Polsce i Europie. Studia dedykowane Profesorowi Andrzejowi Borowskiemu, red. Jakub Niedźwiedź, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 2016, s. 251–273.
  12. Autobiografia Biernata z Lublina (1516), w: Biernat z Lublina a literatura i kultura wczesnego renesansu w Polsce, red. Justyna Dąbkowska-Kujko, Anna Nowicka-Struska, Lublin 2015, s. 17 – 26.
  13. Nieznane polskie subskrypcje do emblematów Ottona van Veen i Hermana Hugona. Przyczynek do funkcjonowania zachodniej grafiki religijnej w kulturze staropolskiej, „Terminus", R. XIV (2012), z. 25, s. 47–68 (współautorstwo z Radosławem Grześkowiakiem).
  14. The Use of Books in 16th -century Vilnius, „Terminus", R. XV (2013), z. 2 (27), s. 167–184.
  15. Panegiryk Do Jakuba z Sienna a początki poezji humanistycznej w Krakowie w XV w., „Terminus", R. XV (2013), z. 4 (29), s. 485–512.
  16. Nowa edycja Confessio fidei Abrahama Kulwiecia, „Terminus" R. 16 (2014), z. 3 (32), s. 107–117.
  17. Wielopiśmienność Wielkiego Księstwa Litewskiego: nowe perspektywy badawcze, „Wielogłos", R. 2014, nr 2 (20), s. 11–21.
  18. Sarmatyzm, czyli tradycja wynaleziona, „Teksty Drugie", R. 2015, nr 1, s. 46–62.
  19. Polonia noviter reperta. Mapy: definiowanie siebie i świata w XVI wieku, „Autoportret", R. 2014, nr 1 (44), s. 32–39.
  20. Szemiot Stanisław Samuel, w: Polski słownik biograficzny, t. 48, red. Andrzej Romanowski, Kraków, IH PAN,  2012, s. 503–504 (współautorstwo z Andrzejem Rachubą).
  21. Humanitas na styku kultur. Kwestia dyskursów kolonialnych we wschodniej Europie, w: Humanizm. Historie pojęcia, red. Andrzej Borowski, Warszawa, Neriton, 2009, s. 199–247.
  22. Sylwa retoryczna. Reprezentacja kultury literackiej XVII i XVIII w., w: Staropolskie kompendia wiedzy, red. Iwona Dacka-Górzyńska, Joanna Partyka, Warszawa, Wydawnictwo DiG, 2009, s. 85–97, ISBN 9788371816000
  23. Sultzer Salomon (ok.1564/1566–1603?), w: Polski słownik biograficzny, t. 45, red. Andrzej Romanowski, Kraków, IH PAN,  2009, s. 503–504.
  24. Jerzy Kal, Religionis, Reipublicae, Vilnae, Collegii et omnium ordinum ex fortunatissimo Sacrae Regiae Maiestatis adventu laetitia et gratulatio / Radosne powinszowania Religii, Rzeczypospolitej, Wilna, Kolegium oraz wszystkich stanów z okazji najszczęśliwszego przybycia Jego Królewskiej Mości, oprac. Elwira Buszewicz i Jakub Niedźwiedź, w: „Umysł stateczny i w cnotach gruntowny". Prace edytorskie dedykowane pamięci Profesora Adama Karpińskiego, oprac. R. Grześkowiak i R. Krzywy, Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2012, s. 17–39 (ISBN 978–83–62100–82–8) (współautorstwo z Elwirą Buszewicz).
  25. Między „Wojną domową" a „Wojną chocimską" – poemat Samuela Leszczyńskiego o bitwie cudnowskiej, „Napis", Seria VII, 2001, s. 235–246.
  26. Podróż sławy Zygmunta Starego do Nowego Świata. Wawrzyńca Korwina Ad Famam, „Terminus", R. 2001, nr 1–2, s. 243–255.
  27. „Ognie niebieskich sfer" w odzie I 19 M. K. Sarbiewskiego. Przestrzeń retoryką budowana, „Terminus", R. VI (2004), z. 1, s. 43–54.
  28. Sylabotonizm Jana Kochanowskiego i teoria wersyfikacji polskiej w XVII w., „Terminus", R. 8 (2006), z. 1 (14), s. 179–187.
  29. Polska i szwedzka epika propagandowa w pierwszej połowie XVII wieku, „Napis", Seria XII, 2006, s. 319–330.
  30. Terminologia nauk przyrodniczych i jej kształt językowy – przyczynek do dyskusji, „Przegląd Geologiczny", t. 55 (2007), nr 12/2 (współautorstwo z Bartłomiejem Rzoncą), s. 1119–1122.
  31. Łacińska imitacja pieśni Panny XII Wsi spokojna… z II poł. XVII w., „Terminus", R. X (2008), z. 2 (19) (współautorstwo z Elwirą Buszewicz) , s. 217–222.
  32. Pisma w Wilnie od XV do poł. XVII wieku. Rekonesans, „Terminus", R. X (2008), z. 1 (18), s. 113–136.
  33. Nowa edycja traktatu Andrzeja Wolana o wolności, „Terminus", R. XIII (2011), z. 24.
  34. Genera carminum pro odis Polonicis/Typy wiersza w odach polskich, „Terminus", R. 8 (2006), z. 1 (14), s. 189–209.
  35. Mowa utrzymująca język łaciński, 1768, „Terminus", R. X (2008), z. 1 (18).
  36. Anonim, Parodia ad Kochanovii odam Wsi spokojna wsi wesoła, „Terminus", R. X (2008), z. 2 (19) (edycja wraz z Elwirą Buszewicz), s. 223–229.
  37. Zbigniew Oleśnicki i jego listy do humanistów, „Terminus", R. 1999, nr 1.
  38. Значення шкільної риторики в Україні в першій половині ст., „Схід/Захід", nr 7, Університет та нації в Російскій імперії, red. W. Krawczenko, Charków 2005, s. 13–22.
  39. Jezda do Moskwy, w: Lektury polonistyczne. Jan Kochanowski, red. A. Gorzkowski, Kraków, Universitas, 2001, s. 204–220.
  40. Stanisław Kot jako twórca serii wydawniczej „Biblioteka Narodowa", w: Stanisław Kot – uczony i polityk. Pokłosie konferencji naukowej, red. Alina Fitowa, Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 225–230.
  41. Twardowski w szkole XVII i XVIII wieku. (Quae rapiet sub nubae vetustas minimae molles Tvardovii Musas?), w: Wielkopolski Maro. Samuel ze Skrzypny Twardowski i jego dzieło w wielkiej i małej Ojczyźnie, red. Katarzyna Meller, Jacek Kowalski, Poznań, Wydaw. „Poznańskie Studia Polonistyczne", 2002, s. 352–359.
  42. Jak pochwalić Radziwiłła, czyli garść uwag o topice panegirycznej, w: Radziwiłłowie. Obrazy literackie. Biografie. Świadectwa historyczne, red. Krzysztof Stępnik, Lublin, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2003, s. 191–198.
  43. Mowa – rodzaj popisowy. Jan Kochanowski, Przy pogrzebie rzecz, w: Lektury polonistyczne. Retoryka a tekst literacki, t. 1, red. Michał Hanczakowski, Jakub Niedźwiedź, Kraków, Universitas, 2003, s. 102–121.
  44. Pogranicza „państwa żywieckiego" (Andrzej Komoniecki i jego Chronografia), w: Pogranicza Galicji. Studia, red. Tadeusz Bujnicki, Jakub Niedźwiedź, Bielsko-Biała, wyd. Kolegium Nauczycielskie w Bielsku-Białej, 2005, s. 39–51.
  45. But Abrahama, czyli siódme Kazanie świętokrzyskie, w: Nieznośna lekkość butów. Studia, red. Joanna Kula, Adam Trojak, Bielsko-Biała, wyd. Kolegium Nauczycielskie w Bielsku-Białej, 2006, s. 27–38.
  46. Ostatni lennicy Rzeczypospolitej w Kurlandii, w: Rzeczy minionych pamięć. Studia dedykowane Profesorowi Tadeuszowi Ulewiczowi w 90. rocznicę urodzin, red. Andrzej Borowski, Jakub Niedźwiedź, Kraków, Księgarnia Akademicka, 2007, s. 333–344.
  47. Strzała w nodze świętego Michała. Daniel Naborowski i wileńskie narracje sądowe z XVII w., w: Daniel Naborowski. Krakowianin – Litwin – Europejczyk, red. Krzysztof Gajdka, Kamilla Follprecht, Katowice–Kraków, AWR Edytor, 2008, s. 83 –101
     

Redakcje

  1. Literatura renesansowa w Polsce i Europie. Studia dedykowane Profesorowi Andrzejowi Borowskiemu, red. Jakub Niedźwiedź, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2016, ss. 604.
  2. Intersemiotyczność. Literatura wobec innych sztuk (i odwrotnie). Studia, Kraków 2004 (redakcja wspólnie ze Stanisławem Balbusem oraz Andrzejem Hejmejem).
  3. Pogranicza Galicji. Studia, red. Tadeusz Bujnicki i Jakub Niedźwiedź, Bielsko-Biała, wyd. Kolegium Nauczycielskie w Bielsku-Białej 2005.
  4. Lektury polonistyczne. Retoryka a tekst literacki, t. 1–2, Kraków, Universitas, 2003 (redakcja wspólnie z Michałem Hanczakowskim).
  5. Rzeczy minionych pamięć. Studia dedykowane Profesorowi Tadeuszowi Ulewiczowi w 90. rocznicę urodzin, Kraków, Księgarnia Akademicka, 2007 (redakcja z Andrzejem Borowskim).
  6. Pogranicze jest pasją. Studia ofiarowane Prof. Dr. hab. Andrzejowi Romanowskiemu z okazji imienin w 2007 roku, Kraków, Wydział Polonistyki UJ, 2007 (II wyd. 2008).